Το μανιφέστο της ευτυχίας

Η ευτυχία ομολογούμενος είναι βαριά θεωρία. Είναι μια από αυτές τις θεωρίες όπως η ηθική και η εκπαίδευση, που τις δεχόμαστε όπως τα αξιώματα της γεωμετρίας.  Eίναι κι η ευτυχία αντίστοιχα το αξίωμα της ζωής η ποιότητα και η πορεία της οποίας κρίνεται με βάση την αεικίνητη της αξία.  Έτσι αναρωτιέμαι αν κάτι που μας επιρρεάζει ως και ορίζει θα λέγαμε, σε τέτοιο βαθμό είναι άραγε κάτι προσωπικό. Είναι «μια στάσις νιώθεται» ή μια «στάσεις βρίσκεστε» , αν υποβάλλεται από τις συνθήκες της ίδιας της ζωής που μας κρίνει ή από την προσωπική βυρσοδεψία της ζωής αυτής στα χέρια του κάθε φοιτητή, στρατιώτη, έμπορου και νοικοκύρη.

 Ένας τρελός ζει ευτυχισμένος στο χάος, με πλήρη άγνοια της πραγματικότητας αυτού του χάους ή με πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας έτσι όπως εκείνος τη γνωρίζει. Αν λοιπόν η ανεξάρτητη του περιβάλλοντος προσωπική ευτυχία βασίζεται στην άγνοια δεν μένει παρά μόνο να συμπεράνουμε πως ευτυχία είναι πρωταρχικά μια «στάσις βρίσκεστε» μια συνθήκη και ύστερα ένας προσωπικός χειρισμός. 

Σε αυτό το δευτερεύον λήμμα που καταλήγει το αξίωμα της ευτυχίας βασίζεται η θεμελίωση του κράτους. Το κράτος κυριαρχεί σαν πυλώνας να στηρίζει το επίπεδο του χάους που εκκρεμεί πάνω απ’ την κοινόβια ζωή. Έτσι ο πυλώνας αποτελεί θεμέλιο της «στασις νιώθεται». Η αποχή από την ανομία, την κοινόβια καταπίεση, τον πόλεμο, τη σφαγή απ’ τους βαρβάρους δημιουργεί χώρο στις συνειδήσεις των εκάστοτε ένοικων του κράτους να καλλιεργήσουν τα αδιαμάχητα δικαιώματα της ζωής. Καταλήγοντας σε ένα τριτεύον λήμμα, μια διασταύρωση πρίν απ’ το πόρισμα πως η πολιτική ευτυχία στέκεται αναμφίβολα στο βάθρο των δικαιωμάτων του εγώ μας. Πως η πολιτική ευτυχία και άρα η βασιμότητα του πυλώνα που αριθμομετρά τη ζωή μας σε δευτερόλεπτα από το τίποτα είναι η γέφυρα σ’ εκείνο που αγαπάμε ως ευτυχία. Όποιος το γνωρίζει , το υποστηρίζει , το ζητά το θυμάται.

Η ευτυχία στην άλλη όχθη βρίσκεται στο εγώ,βασίζεται στο πρόσωπο και στα προσωπικά ιδανικά και κανείς δεν αμφισβητεί εκείνους που κολυμπούν ως εκεί. Μα «ο άνθρωπος είναι ον κοινωνικό» γι’ αυτό ας μην αμφισβητούν ούτε κι εκείνοι τον Αριστοτέλη. Άλλωστε κανείς δεν κολύμπησε το ποτάμι μόνος. 

Ψάχνω λοιπόν με ποιο τρόπο το εγώ που έπλασε την κοινωνία ή το εγώ που έπλασε η κοινωνία θέτει και χτίζει τον πυλώνα του κράτους όριο-σημείο μεταξύ της κοινωνικής παράνοιας και της πολιτικής ευτυχίας. Και ανακάλυψα εκείνο το μηχανισμό δημοκρατίας που σαν εργοστάσιο για πίτες αναπαράγει τη αξίες, τα δικαιώματα, την ευστάθεια του εγώ εκεί που τελειώνει το εσύ. Ξεκίνησε σαν μια ιδέα που έτρεφε τους χτίστες και σήμερα ο μηχανισμός φροντίζει το κράτος να τρέφεται από εκείνους που αρχικά οριοθέτησαν την ύπαρξη του: τους ανθρώπους. Και αναρωτήθηκα πως ένας μηχανισμός κτίσμα στέκεται φραγμός στην ύψιστη αξία του κτίστη. Πώς η μηχανή για πίτες αναπαράγει τη δηλητηριασμένη τροφή που βρίσκεται στο στερέωμα της. Είναι ο μηχανισμός δημοκρατία θέμα πολιτικής βούλησης ή οικονομικής επικράτησης, κάτι σαν το τζόγο; Ποιος ξέρει γιατί υπάρχει το κράτος τέλος πάντων αν όχι για μας; Υπάρχει ζωή μετά το κράτος, αναρωτιέται το «εκπαιδευμένο» μου μυαλό; 

Αναζητώντας λοιπόν: η πολιτική ευτυχία στην έρευνα μου εντοπίζεται, τελικώς, αρκετά μετα-κράτους. Και στην καρδιά της βρίσκεται ο άνθρωπος που διαλέγει αντί να εντάσσεται. Πολιτική ευτυχία είναι η κυριότητα του εαυτού πάνω από του ζώου. Είναι η κυριότητα της κοινωνικής ευθύνης πάνω από εκείνη του παραδειγματισμού και της δακτυλοδειξίας. Είναι η κυριότητα του υπάρχω πάνω από το συμφέρω. Η πολιτική ευτυχία είναι μια συλλογικά προσωπική απόφαση και δεν χρειάζεται σοφούς, επαναστάτες, μορφωμένους, θεωριτιστές. Ανθρώπους χρειάζεται, να ακολουθούν τη φυσική πορεία του είδους. Δεν φτιάχτηκε ο άνθρωπος για να ζει σε κουτιά, μήτε και το μυαλό του φτιάχτηκε για να φράζεται σε νούμερα. Για να δημιουργεί φτιάχτηκε, να πραγματεύεται και να θεωρεί τον κόσμο γύρω του. Για να αγαπά φτιάχτηκε, να αγαπά κάθε πράγμα που γνωρίζει, και να θέλει να γνωρίζει όσο αναπνέει. Και ξέρω πως η κριτική σκέψη μπορεί να μην ταΐσει τα παιδιά σου, θα τους δώσει όμως έναν καλύτερο κόσμο… 

Όχι Α στον κυκλο. Εψιλον, γιατί για μερικά πράγματα η Αρχή είναι αλλού.